Blauwalg, corona en XL-baars

Dringend tijd om nog eens te berichten over een van de mooiste en meest natuurlijke wateren in Frankrijk. : - ) Waar te beginnen? Wel, misschien hiermee: het zal niemand verwonderen dat de seizoensstart van 2020 niet was wat we ervan verwacht hadden. Corona strooide roet in het eten, de grenzen bleven gesloten. Toen we midden juni zelf voor het eerst dit jaar aan het water geraakten, werden we dan ook prompt getrakteerd op tientallen springende, kletsende en rollende karpers per dag. Het gegeven dat er sinds oktober 2019 geen rig meer in het water lag, doet hen wellicht zorgeloos en achteloos rondzwemmen. 

Verder gaat eigenlijk alles z'n gangetje, daar in de diepe Creuse. Voor de geïnteresseerden: begin 2019 leegden we La Font (4.5 ha) voor lange termijn. Als we nu over het 'water' kijken, dan zien we dat Etang La Font inmiddels veranderde in Forêt La Font. Ongelooflijk hoe snel de natuur overneemt. Duizenden jonge boompjes van dik boven de twee meter sieren de put. Ons doel? De modderbodem twee zomers laten uitharden, inzakken en mineraliseren. Daarna zetten we opnieuw een beperkt bestand vis (vanop Frange) uit. Zij zullen zich letterlijk stampvol kunnen vreten aan onderwaterleven op het moment dat de sluizen weer dichtgaan (planning: najaar 2020). 

Nog leuker nieuws voor de baarsvissers onder jullie: er werden inmiddels forse exemplaren gevangen tot eind de 40 centimeter. Ikzelf scoorde m'n records met een 37 en een 41 cm (ja, ik ben een beginner). Goeie tip: waar je zandvlaktes en rots aantreft, bevinden ze zich! ;- ) 

Verder is het wat bang afwachten voor wat de zomer ons brengt. De hoge temperaturen zorgen zelfs in Vlaanderen op dit moment voor blauwalg. Naar volgende jaren toe wordt dit prioriteit nummer 1. We gaan experimenteren met gerststro (tip van visserijbioloog Alain Dillen) en misschien ook met coccolietenkrijt. Voorlopig behelpen we ons verder met de zuurstofpompen/beluchters die inmiddels op het water liggen. We kopen dit jaar een derde exemplaar aan om snel te kunnen reageren indien een van de toestellen er de brui aan geeft (water en motoren op elekriciteit, 't is nooit een sluitende combinatie). Hopelijk zien we dit jaar een sterk vissersnajaar op Fragne, want het voorjaar is inmiddels visloos weggetikt ... 

Joris 

Alive and kicking!

Hi there! "Lang geleden" zou een understatement zijn. Het is intussen najaar 2018 en dat betekent dat het seizoen op Fragne ook dit jaar weer ten einde is. De zomerse oktobertemperaturen zijn op 48 uur tijd veranderd in dagtemperaturen net boven het vriespunt, met veel neerslag en zelfs smeltende sneeuw! Terwijl ik dit schrijf, beukt de wind tegen de veranda en maakt de aanhoudende motregen het haast onmogelijk om tot aan het eiland te kijken.

Omdat velen van jullie wellicht nieuwsgierig zijn naar het reilen en zeilen op Fragne, geef ik na al die tijd nog even een samenvatting. Stilzitten hebben we immers niet gedaan, en de vissen nog veel minder!

(1) Even een geruststelling: 'ja, Lac de Fragne is nog steeds in onze handen en wordt nog steeds op dezelfde pure, oldschoolmanier beheerd.' ;- )

Dat Fragne nog steeds puur underground is, DAS een zekerheid! (veld stek 8)

(2) De voorbije jaren gebeurden er een paar ingrijpende (maar zeer positieve) werken. De meest memorabele gebeurtenis is dat we in samenwerking met de plaatselijke landbouwer en loonwerker honderden tonnen natuursteen uit de omliggende velden transporteerden en langs beide kanten van de lange arm plaatsten. De oevererosie (en omvallende bomen) waar we al jaren van wakker liggen, wordt op die manier voor een groot stuk buiten spel gezet. Bijkomende bonus is trouwens dat slakjes, kreeften en vissen dol zijn op deze honderden meters vernieuwde oever. Het onderwaterleven haalt dus profijt uit de nieuwe situatie.

30-tonner die de rotsen lostrekt uit de omliggende weides

Ikzelf die de kleinere rotsen tot aan het water duw, om kosten te besparen.

(3) Hoewel er nog altijd amper gevist en gevoederd wordt op Fragne, mag ik weer met een trotse smile vertellen dat het bestand nog steeds ongezien doorgroeit. Er zijn vissers die er dit seizoen zelfs niet in geslaagd zijn om een vis te vangen die minder dan 12 kg woog, en dat op een totaal van 25 stuks ... Als ik de situatie vergelijk met het moment waarop we Fragne aankochten (intussen al tien jaar geleden!), dan stel ik vast dat een aantal kleine vissen die we destijds vingen nu heuse veertigers of zelfs vijftigers geworden zijn. #happy 

Ik herinner me de vangst van dit exemplaar op een twaalftal kilo nog, in 2010. Intussen volstaat je 'kleine' weegschaal niet meer ... 

Dé trots van Fragne. Een karper waarvan het gewicht gewoonweg exponentieel lijkt te groeien. Elk seizoen opnieuw moet een mens zichzelf even wakker knijpen ... 

(4) Iets minder goed nieuws kwam er de voorbije zomer. Blauwalg teisterde opnieuw De Creuse en met een bang hartje zagen we hoe Fragne op enkele dagen tijd omgetoverd werd in een groene, stinkende erwtensoep. Onze twee zuurstofpompen draaiden 24/24 en elke vorm van vissterfte kon gelukkig worden vermeden. Momenteel gaan we na of het haalbaar is om te experimenteren met coccolietenkrijt. De gigantische wateroppervlakte maakt zoiets echter geen makkie, zowel wat werk als kostprijs betreft. Laat ons in elk geval hopen dat zomer 2019 stabieler verloopt ... 

De natuur kan hard zijn: opgestapelde blauwalg deze zomer ...

(5) Wist je dat er tegenwoordig een ferme baarzenpopulatie rondzwemt? Mysterieus, want in 2012 was er nog geen spoor van baars te bekennen. We vermoeden dat eitjes aanspoelden via hoger gelegen watercircuits, of werden meegebracht door watervogels. Het leuke nieuws is dat roofvissers tegenwoordig al exemplaren van over de 30 cm kunnen aantikken. Benieuwd naar hoe dit de komende jaren evolueert!

Groeten vanuit een miezerig Lac de Fragne

Joris
Beheerder 

Opening seizoen 2016

Een nieuwe lente, een nieuw visseizoen. We zaten de afgelopen maanden (helaas) niet stil. De meest grootschalige vidange van de afgelopen decennia vond plaats begin februari. Niet alles liep van een leien dakje; de houten grills braken onder druk van de modder, in de laatste fase van het ledigen. We hadden bijna een dode, en de milieupolitie kwam ter plekke (zie foto) omdat de modder twintig kilometer verder een dorpje binnen spoelde (oeps!). Anyway, de hele dijk werd geïnjecteerd met waterdichte beton (kostelijk grapje, maar wel echt nodig), er werd een gegalvaniseerde grill geplaatst voor de overloop (wettelijk verplicht), de sluislepel werd vervangen ... 

Het systeem met het stockagereservoir om de karpers te stockeren, werkte prima. Veel en hard labeur, maar erg efficiënt en zonder schade aan de vissen. Op die ene na dan (toevallig de lompste vis die zich ook het vaakst laat vangen), die zo onnozel geweest was om zich te laten meesleuren door de afwateringstunnel. 

Tijdens de laatste 4 jaar vielen er slechts drie bomen in het water. We trokken ze tijdens de vidange op de oever. Ironisch genoeg had Fragne in maart af te rekenen met een zware storm, waardoor er op een dag tijd drie bomen in het water belandden. Tip van de dag: koop écht nooit een vijver van 17 hectare als je op je gemak wil zijn ...

Er wordt volgende week zaterdag voor het eerst gevist. Door laattijdige annulering heb ik ook nog een van de meest 'gewilde' weken openstaan: 30 april - 7 mei. Mocht iemand zin hebben in een last-minuteje, kan dat dus. 

Zomer 2015

De tijd van serieuze Franse hittegolven en 40 regenloze dagen, is hopelijk voorbij. Ja, we geven het gerust toe, de situatie vorige maand was eventjes stresserend. Door de langdurige droogte lagen alle toevoerstroompjes die Fragne in normale omstandigheden voorzien van vers water volledig lam. Ook de overloop stond droog en het algemene waterniveau was tussen de dertig en veertig centimeter gezakt. Gevolg? Geen enkele vorm van doorstroming meer. Combineer dit met het sterk opgewarmde water (het voelde letterlijk aan als in een lauw bad springen!), en je begrijpt dat de omstandigheden voor het onderwaterleven verre van ideaal waren.

’s Ochtends vroeg waren de problemen het duidelijkst zichtbaar. Scholen van tienduizenden voorns verplaatsten zich langs de dijk, happend naar lucht. Kreeften die volledig onder de algen zaten, hielden zich met honderden tegelijk gedesoriënteerd vast aan de stenen. Voor de grondels (een enorm zuurstofgevoelige – en bovendien vrij dure - vissoort) liep het verhaal ook niet al te goed af. Het strand en de trailerhelling vertoonden tijdelijk D-day-taferelen. Verbleekte snoeken lagen verdwaasd net onder het wateroppervlak, het einde nabij. We verloren er gelukkig slechts een tiental, waarvan wel enkele 90+’ers. De karperschade – want geef toe, hierop zat je te wachten – viel vrij goed mee. Afgezien van het feit dat er misschien een aantal exemplaren op de bodem achterblijven, haalden we drie dode spiegels uit het water. Een ervan was sowieso een stevige dertiger. Maar goed, c’est la vie.

Het moeilijkste voor ons was vlug gepaste pompen vinden om de situatie te stabiliseren. De brandweer kon ons niet helpen, verhuurmaatschappijen hadden enkel (te lichte) dompelpompen, industrieel materiaal (op brandstof) zou te veel lawaai maken en de professionele vijverbeluchters (denk bv. aan het merk LINN) waren zodanig bevraagd door collega-vijvereigenaars dat de bestellingen vertraging opliepen. Enfin, om kort te gaan: het heeft wat voeten in de aarde gehad, maar momenteel staan er twee LINN Aqua Pilz-zuurstofpompen te draaien. Ze leveren zuurstof in een straal van 45 meter en draaien samen bijna 500 m³ water per uur door de motoren. Het is belangrijk dat de pompen vooral ’s nachts draaien, want op die momenten is zuurstof het schaarst. Dat komt omdat de algen die zich in het water bevinden overdag zuurstof aanmaken (d.m.v. fotosynthese), maar ’s nachts voor zichzelf ook weer die zuurstof aan het water onttrekken …

En om dan nog eventjes op het vissen zelf door te gaan: hoe de aanwezige karpers blijven doorgroeien op zowat enkel natuurlijk voedsel, overtreft de hoogste verwachtingen. Sessies waarbij vissers tien karpers strikken met een gemiddeld zomergewicht van 17,5 kg, komen tegenwoordig voor. Ter informatie: zes jaar geleden zou dit het gewicht geweest zijn van de grotere exemplaren. Je kunt je dus wel inbeelden dat we even vreesden om zo’n mooi natuurlijk bestand kwijt te geraken door een massale vissterfte.

Vanaf eind augustus wordt er weer wat gevist. Benieuwd wat het najaar nog in petto heeft. 

December 2014: vidange La Font

Feestdagen, u kent ze wel. Ze zijn bedoeld om samen met de familie voor de open haard te zitten, met het ene oog op de tv en het ander op de fles schuimwijn die binnen handbereik staat. Dat er tijdens deze gezellige periode ook andere zaken gedaan kunnen worden, bewijst onderstaande fotoreeks. De foto's werden vorige week (21 december 2014) genomen tijdens de vidange van La Font, het kleine broertje (4 ha.) van Fragne. Doel van de drooglegging was tweevoudig: een hoop modder door de sluizen pompen opdat de dichtslibbing zou vertragen én nagaan hoe het met het visbestand was na serieuze vermoedens van stroperij (die - achteraf gezien - wellicht grotendeels onterecht waren).

12 uur voor de definitieve drooglegging. Het water spuit met een enorme kracht door het afwateringssysteem en de opening van de sluis moet constant manueel aangepast worden om een goede timing te verzekeren. Daarenboven moeten we stropers (vaak zigeunerbendes) op afstand houden die andere plannen hebben met de karpers,snoeken en voorns. Een kampvuur brengt enige troost tijdens een koude nacht. 

Het wordt licht. Alles staat intussen klaar voor de drooglegging. De ronde bassins werden voorzien voor de voorn, snoek en zeelt. In het rechthoekig bassin komen uiteindelijk (tijdelijk) een 60-tal karpers te liggen. 

Hoewel dat op foto misschien anders lijkt, is het waterniveau intussen al significant gedaald. De gehele vispopulatie troept samen voor de dijk. 

Om geen risico te lopen dat er vis achterblijft in de dikke blubberlaag, kan het soms nuttig zijn de vis op te jagen. Dat de 'opjager' van dienst bijna zelf dreigde te vergaan in de modder, werd hier bewust niet vermeld. 

 De vis die wél door de tunnel gaat, wordt tegengehouden door de grills en wordt vervolgens tegen de stroom in afgeschept.

Ja hoor, je ziet het goed: barstensvol voorntjes! 

 Je ligt maar beter niet onderaan ...

 De sluis is opnieuw dicht. Het waterniveau in het aflaatsysteem zakt gestaag en de laatste visjes worden opgevangen.

Eenmaal het water in de vijver opnieuw voldoende is gestegen (en dat gebeurt 's winters binnen de paar uur!), worden de karpers teruggeplaatst. Het was sinds 2010 geleden dat we hen nog hadden gezien. 

De meesten waren in die vier jaar tijd niet meer dan enkele kilo's bijgekomen. Dat er op La Font niet evenveel natuurlijk voedsel gedijt als op Fragne, valt niet te ontkennen ...

Maar uitzonderingen bevestigen de regel ... Wetende dat de grootste teruggeplaatste karper in 2010 rond de 9 kg zat, voelde onder andere deze vis toch aan als een Early Thirty. En niet dat we dat in de nabije toekomst van plan zijn, maar ooit al gezien wat er met een jonge dertiger gebeurt eenmaal op Fragne aangekomen? Wij wel ... ; - )

Oja, ook op Fragne alles goed ... In 2012 haalden we er nog ruim 4 ton voorn af, maar dat hebben ze zich niet aan hun hart laten komen. Een foto ter illustratie, speciaal voor wie zich afvraagt hoe een school van 15 m² opgejaagde voorn zich gedraagt tijdens een snoekaanval: